Tập hợp các chùm bài viết về điện ảnh và truyền hình theo từng chuyên đề.
Netflix giới thiệu về Maestro với một dòng ngắn gọn thế này: “This fearless love story chronicles the complicated lifelong relationship between music legend Leonard Bernstein and Felicia Montealegre Cohn Bernstein.”* là yếu tố thúc giục tôi xem Maestro hơn tất thảy, hơn cả tiêu đề hay tên tuổi của Bradley Cooper cùng sự hứng khởi về câu chuyện của Leonard Bernstein. Ban đầu, Maestro … Đọc tiếp MAESTRO (2023)
Trailer của All Quiet On Western Front có một phân cảnh rất ám ảnh và mang tính thôi thúc đó là hình ảnh một người lính trẻ, trên người phủ đầy tro, ngước đôi mắt xanh sáng nhìn lên trên khung nền đen tuyền. Cảnh tượng đó mang sức gợi ghê gớm, khiến cho người ta không khỏi muốn biết người lính trẻ này đang thấy gì và có chuyện gì sẽ xảy đến với cậu? Trường đoạn mở đầu của phim đi từ một khung cảnh thiên nhiên tĩnh lặng tuyệt đối nhưng sự tĩnh lặng đó giống như mặt biển Thái Bình Dương trước bão, sự bình yên hàm ẩn báo hiệu cho một cơn bão sắp đến. Khi máy quay zoom gần hơn xuống mặt đất nơi những xác người chồng chất, sự tĩnh lặng thay bằng cái tĩnh mịch đáng sợ, và ngay lập tức sau đó sự hỗn loạn của một cuộc chiến hiện ra, tiếng súng đạn, tiếng gào thét, và cả nỗi run rẩy sợ hãi. Tất cả báo hiệu một bộ phim sẽ trôi đi một cách không yên bình, không nhẹ nhàng và gây ám ảnh biết bao.
Khi đã sống trong thế giới điện ảnh một thời gian đủ lâu, ắt hẳn sẽ có lúc ta tự hỏi “Điều gì làm nên một nhà làm phim xuất chúng?”. Steven Spielberg là tất cả những gì mà người ta dùng để gọi tên một huyền thoại – tài năng, gia tài đồ sộ những bộ phim cả giải trí lẫn nghệ thuật, mà tất cả đều thuộc hàng kinh điển của thể loại, và ít khi nói về bản thân hay những thứ nằm ngoài địa hạt của mình. Ta không nói Spielberg là một người khiêm cung, một tài năng được khẳng định bởi thế giới và lịch sử thì hiếm khi nào thực sự khiêm cung, nhưng ông đủ thông minh để biết mình sẽ đưa cái gì cho công chúng và nhận lại điều gì. Ta nhìn thấy điều đó trong những tuyệt tác mà Spielberg đã mang đến cho đời như Schindler’s List (1993), E.T (1982) và cả những bộ phim giải trí kinh điển như Jurassic Park (1993) hay loạt phim Indiana Jones (1989 – 2008). Do vậy, hẳn khán giả sẽ có nhiều điều háo hức và tò mò về tiểu sử của một trong những vị đạo diễn vĩ đại nhất còn sống, và còn ai có thể thích hợp hơn để thực hiện một bộ phim về cuộc đời Spielberg ngoài chính Spielberg.
Đọc tiếp “Tản mạn về The Fabelmans (2022)”
Spoiler Alert: Bài viết tiết lộ nội dung phim, cân nhắc trước khi đọc.
Câu chuyện về Puss in Boots, chàng Mèo Đi Hia, đã từng là tuổi thơ của biết bao đứa trẻ trên thế giới này. Hình ảnh chú mèo sống ngoài vòng pháp luật, tự do, và không sợ hãi đã trở thành một hình tượng anh hùng kiểu Robin Hood của thế giới hoạt hình. Sau 11 năm, DreamWorks cho ra mắt phần tiếp theo của Puss in Boots và đây là một bộ phim mang đậm sự trưởng thành, trưởng thành trong nội dung và nó phục vụ cho lứa khán giả của 11 năm trước giờ cũng đã trưởng thành.
Puss in Boots: The Last Wish (2022) không thực sự là một bộ phim hoạt hình cho trẻ em, bởi những vấn đề nó đề cập lớn lao hơn thế dù cách truyền tải của nó nhẹ nhàng. Trong phần này, Puss không còn được sống đời tự do như trước nữa khi chàng ta đã hoang phí hết tám kiếp mèo của mình, tức là chàng chỉ còn một mạng nữa, điều đó đòi hỏi Puss phải sống thận trọng hơn và từ bỏ những cuộc phiêu lưu của mình. Việc này giống như một con người đến một ngày đẹp trời được bác sỹ thông báo rằng họ mắc bệnh nan y, chẳng sống được bao lâu nữa và trong những ngày ngắn ngủi còn lại, họ phải lựa chọn hoặc là buông xuôi số phận hoặc là tìm cách sống sao cho ý nghĩa. Lẽ dĩ nhiên, với một kẻ coi những cuộc phiêu lưu tự do và anh hùng là lẽ sống của mình, Puss không thể chấp nhận sự thật. Ban đầu gã vẫn còn khinh đời, cho đến khi gã phải đối diện với một con sói to lớn, lông lá, và ghê gớm tên Death, đôi mắt đỏ ngầu đầy chết chóc cùng cặp móc của Death khiến cho Puss sợ dựng cả lông lên. Gã không còn dũng khí để chiến đấu, và rồi gã trốn chạy, đến một kiểu nhà tế bần cho lũ mèo và quyết sống đời mèo bình thường, cùng hùng hục ăn với lũ mèo, xếp hàng đi vệ sinh trong chậu cát, ngủ chen chúc, nhưng bù lại gã sẽ có những ngày bình yên. Gã “chôn cất” Puss in Boots kể từ đây. Nhưng định mệnh của một anh hùng không bao giờ là sự an phận, dù thế nào, một anh hùng phải chiến đấu, dù là cho người khác hay cho chính bản thân, cho số phận nực cười trêu ngươi hay cho việc tìm ra ý nghĩa thực sự của đời người.
Định mệnh của một người anh hùng không cho phép Puss trốn chạy như kẻ hèn nhát, đó là khi quá khứ dội về khi Kitty Găng Nhung trở lại, khi gã gặp chú cún con giả làm mèo chẳng có lấy một cái tên, và một cuộc hành trình mới bắt đầu khi tất cả bọn họ đều theo đuổi cuộc hành trình tìm Ngôi Sao Ước Nguyện, mỗi kẻ đều chiến đấu vì cơ hội duy nhất được biến điều ước của mình thành hiện thực. Puss lên đường cùng với cún con (perrito) và Kitty Găng Nhung, nhưng trong suốt cuộc hành trình đó, perrito đã dạy cho cả Puss và Kitty những bài học tuyệt đẹp về cuộc sống và một trái tim thánh thiện có thể dẫn con người ta đến với điều gì.
Đọc tiếp “Puss in Boots: The Last Wish (2022) – Con đường tìm về giá trị thực của cuộc sống.”
Bộ phim tiểu sử mới nhất của đạo diễn Baz Luhrmann khai thác cuộc đời của biểu tượng âm nhạc Mỹ, huyền thoại rock’n roll Elvis Presley có lẽ là một trong những bộ phim ấn tượng nhất năm vừa qua, nhất là khi phim này đã lọt vào đề cử cho Best Picture của Oscars lần thứ 95. Luhrmann không còn xa lạ với giới mộ điệu vì ông chính là “cha đẻ” của những tác phẩm kinh điển, phù hoa kinh diễm của thế giới như Moulin Rouge! (2001) và The Great Gastby (2013), mỗi một bộ phim qua bàn tay đạo diễn của Luhrmann đều trở thành một bữa tiệc âm thanh, ánh sáng, hình ảnh và nghệ thuật diễn xuất, do đó, có lẽ chẳng có đạo diễn nào hợp hơn để lột tả cả một quãng đời vinh hiển lẫn lụn bại của một trong những ngôi sao có ảnh hưởng nhất đến lịch sử âm nhạc đương đại, Ông hoàng Rock’n Roll – Elvis Presley.
Điều quan trọng nhất của một bộ phim tiểu sử luôn là cách nhà làm phim chọn góc độ để khai thác về nhân vật, sao cho có thể vừa lột tả được chân thật về cuộc đời đó, đặc tả được những điểm đặc biệt khiến nhân vật xứng đáng được nói về và để thu hút được khán giả tham gia vào câu chuyện của nhân vật. Ở Elvis (2022), Luhrmann đã chọn khai thác câu chuyện về Elvis Presley dựa trên lời kể và mối quan hệ phức tạp giữa Ông hoàng và Đại tá Tom Parker – quản lý lâu năm của Elvis Presley, người được cho là đã thúc đẩy Elvis Presley làm việc đến sức cùng lực kiệt và góp phần vào cái chết của ông để trả những món nợ cờ bạc của mình. Dưới bàn tay quản lý và kỹ năng kết nối của Tom Parker, sự nghiệp của Elvis Presley thăng hoa nhờ những hợp đồng béo bở, trở thành thần tượng của hàng triệu người, và có cuộc sống mà biết bao người mơ ước. Tuy nhiên, ta cũng thấy được sự nổi tiếng đã mang đến cho Elvis những mặt trái nào, nỗi cô đơn đằng đẵng không hồi kết, sự chông chênh trong cuộc đời sau khi người mẹ yêu dấu qua đời không thể giãi bày cùng ai, những cuộc trượt dài trong rượu, đàn bà và thuốc để tìm quên góp phần đưa cuộc đời ông đến hồi kết.
Đọc tiếp “Elvis (2022)”
Spoiler Alert: Nội dung bài viết có nêu trước một phần nội dung phim. Cân nhắc trước khi đọc.
Khoảng cuối 2021, Disney ra mắt bộ phim hoạt hình ca nhạc mới nhất Encanto. Bộ phim nói về gia đình Madrigal bắt đầu từ thời Pedro và Alma Madrigal phải rời bỏ quê hương để trốn chạy sự truy sát của quân đội phe đối lập, mang theo ba đứa con thơ Julieta, Pepa, và Bruno. Trên đường trốn chạy, Pedro đã hy sinh thân mình đối đầu với những kẻ truy sát để bảo vệ dân làng và gia đình. Cái chết của ông đã khiến người vợ trẻ đau đớn khôn cùng, và trong tột cùng nỗi đau, Alma đã nhận được một nguồn sức mạnh kỳ diệu để bảo vệ gia đình cũng như dân làng. Qua thời gian, gia đình Madrigal trở thành cội nguồn sức mạnh của dân làng, những người con của gia đình mỗi người có một năng lực phép thuật để giúp đỡ cộng đồng, họ được dân làng kính trọng và dựa dẫm. Cô cháu gái Mirabel Madrigal cũng được kỳ vọng sẽ mang một năng lực nào đó để làm rạng danh gia đình và tiếp tục phụng sự dân làng, nhưng mọi chuyện đã không như mong đợi của mọi người khi vào buổi lễ ban phép, Mirabel không mở được cánh cửa, cô bé không có năng lực nào. Điều này khiến cho bà Alma và cả gia đình bàng hoàng, Mirabel trở thành người bên lề trong gia đình toàn những người có phép thuật của mình.
Đọc tiếp “Encanto (2021) – Những ẩn ức trong một gia đình”
Robin Robin (2021) là bộ phim hoạt hình tĩnh vật (stop-motion animated) của đạo diễn Dan Ojari và Michael Please được ra mắt trên nền tảng Netflix. Phim kể câu chuyện của cô bạn chim cổ đỏ Robin được một gia đình nhà chuột nhận nuôi khi họ tìm thấy quả trứng chim đang trôi dạt trên sông trong một lần đi ăn trộm. Robin … Đọc tiếp Robin Robin (2021) và thông điệp sâu sắc đằng sau vẻ đẹp dung dị
Với bài cuối cùng trong chùm ba bài của dự án mini này tôi thực sự có rất nhiều cảm xúc, bởi vì thời khắc này tôi không khỏi thổn thức nhớ về anh, nhớ về thế giới đã không còn Trương Quốc Vinh nữa. Anh trong lòng tôi là một chú phượng hoàng kiêu hãnh đã mang lại niềm tự hào cho điện ảnh Hồng Kông và toàn châu Á.
Lần đầu tiên “gặp được” anh trong Trình Điệp Y của Bá Vương Biệt Cơ (1993), thật xúc động làm sao. Trình Điệp Y và cái chết của y trong phim là đại biểu cho sự lụi tàn của cái đẹp nguyên vẹn và chân chính, nhưng không chỉ ở trong phim, ngoài đời chính cái đẹp ấy cũng là điều mà cả đời Trương theo đuổi. Anh khi là ca sỹ hay khi là một diễn viên đều không ngừng theo đuổi sự hoàn mỹ, với sân khấu anh là nghệ sỹ tiên phong khi đưa Cantopop phủ sóng không chỉ ở Hồng Kông mà còn ra các quốc gia lân cận, trên sân khấu, anh bạo liệt và quyến rũ, táo bạo và đầy màu sắc, kiêu hãnh như một con chim phượng hoàng. Với điện ảnh, ở mỗi vai diễn của Trương Quốc Vinh, ta đều thấy được sự nhập tâm tuyệt đối của anh, Trương là nghệ sỹ mà bất kể vai chính hay vai phụ anh đều đạt đến độ xuất chúng và đều để lại dấu ấn sâu đậm.
Đọc tiếp “Trương Quốc Vinh – “Người đi một nửa hồn tôi mất…””
Bộ phim năm 1997 của họ Vương là bộ phim tôi ít thích nhất dù rằng nó luôn được đánh giá cao, cái không khí trong phim nhuốm màu cô đơn miên viễn khiến cho tôi có cảm giác nghẹt thở khi xem và tôi cũng không có ý định xem lại nếu như không làm dự án này. Tuy nhiên, cũng giống như nhiều người khác, Lương Triều Vỹ và Trương Quốc Vinh trong phim đã trở thành cặp đôi màn ảnh yêu thích nhất của tôi. Với Xuân Quang Sạ Tiết, họ Vương dường như xoáy sâu vào câu chuyện ở phía Lương Triều Vỹ, ngôi kể trong phim cũng từ góc nhìn của La Diệu Huy, nhưng bằng cách nào đó, tôi vẫn cảm thấy Hà Bảo Vinh mới là trung tâm của tất cả. Vinh là sự bắt đầu cũng là kết thúc, là hạnh phúc cũng là đau khổ của Huy.
Cuộc tình của Hà Bảo Vinh và La Diệu Huy trong phim còn xa mới có thể liên tưởng đến được với cái tên tiếng Anh mà họ Vương đã dùng để đặt cho phim Happy Together – Hạnh phúc bên nhau. Tuy nhiên, nếu nhìn sâu xa vào ý nghĩa thực sự của hạnh phúc, ta sẽ thấy hạnh phúc kỳ thực không gắn liền với một cái kết mà nó gắn với khoảnh khắc. Người ta bên nhau, có thể không đi cùng nhau đến tận cùng, nhưng đã có những phút giây hạnh phúc bên nhau, vậy là đủ.
Đọc tiếp “Xuân Quang Sạ Tiết (1997) – Trương Quốc Vinh trong Hà Bảo Vinh và La Diệu Huy”
Người ta đều nói Bá Vương Biệt Cơ (1993) là giấc mộng hoang đường, là mối tình hư ảo bất phân sân khấu và đời thực, còn tôi mỗi khi nhớ đến Bá Vương và Ngu Cơ chỉ cảm thấy xót xa thay cho số phận của cái đẹp trong bộ phim của Trần Khải Ca.
Trong Bá Vương Biệt Cơ (1993), thế giới của những con người trong đó chỉ bó hẹp trong phạm vi của sân khấu, càng xem tôi càng chẳng thể phân biệt được đâu là đời thực đâu là sân khấu. Vào cái ngày đầu tiên người mẹ đưa Đắc Chí đến đoàn hát, đôi mắt ngập tràn sợ hãi đồng thời vẫn đầy quật cường của cậu bé dường như đã nói trước cho chúng ta về số phận và tương lai của Đắc Chí, hay Điệp Y sau này. Cái cách mà Đắc Chí đối xử và bị ảnh hưởng bởi Tiểu Lâu cũng cho thấy những bi kịch của anh mà phần lớn sẽ bị gây ra bởi Tiểu Lâu. Với tôi, Bá Vương Biệt Cơ là ẩn dụ to lớn về cái đẹp, xuyên suốt bộ phim là những ẩn ức của con người ta về cái đẹp toàn mỹ mà khi gặp phải những tầm thường, xấu xí thì nó sẽ phải chết đi. Cái đẹp và cái xấu xí tuyệt đối không thể tồn tại song song với nhau.
Đọc tiếp “Bá Vương Biệt Cơ (1993) – Khi cái đẹp hóa thành sinh mệnh”
Lena et Films 